Vinchester – Hard Disk Drive – Qattiq Disk Yurituvchi – doimiy xotira qurilmasi asosan kompyuterdagi ma`lumotlarni saqlab turish uchun mo’ljallangan. Uni operetiv – tezkor xotiradan farqi shundaki, undagi ma`lumotlarni saqlab turish elektr tokiga bog’liq bo’lmagan xodisa hisoblanadi. Shu bilan birga uni xajmi ancha katta bo’ladi va operativ- tezkor xotiradan farqli o’laroq u Motherboard – Ona plataga ulanadi, o’rnatilmaydi.
Qattiq diskni quyidagi asosiy parametrlari bor:
- 1Interfeys - bu asosan vinchesterni asosiy turini ajratish uchun ishlatiladigan parameter. Masalan siz ona plata sotib olaman deyotganingizda undagi qattiq disk razyomi qanday ekanligini so’raysiz, aynan ana shu interfeysni belgilab beradi. Masalan avvalroq ishlab chiqarilgan ona platalarda ATA yoki UATA – (Ultra ATA) vinchesterlari uchun IDE portlari ishlatilar edi. Keyingi chiqarilayotgan ona platalarda esa SATA- (Serial ATA) portlari ishlatila boshlandi. Bularni farqlash oson, Ata(yoki UATA) vinchesterlari uchun IDE portlariga ulanishda katta shleftlardan foydalaniladi va ularni razyomi ham katta bo’ladi. Bunda bitta shlefdan bitta IDE portiga 2 ta vinchester ketma-ket, yoki 2 ta diskovot, yoki bitta vinchester + bitta diskovod(CD,DVD-ROM/RW) ulash mumkin bo’ladi. Ana shunda shlefdagi yo’lni ikkiga bo’lish uchun - master/slave larni ajratish kerak bo’ladi va buning uchun Jumperlardan foydalaniladi. Quyida mavjud interfeyslarni keltiramiz:
- ATA (IDE va PATA),
- SATA,
- eSATA,
- SCSI,
- SAS,
- FireWire,
- SDIO
- Fibre Channel. - 2Xotira xajmi - xotira xajmi vinchesterda ma`lumotlarni saqlash xajmini beradi. Ma`lumki kompyuterda ma`lumotlar 0 va 1 lardan iborat. Vinchesterda esa shunga mos tarzda signal qaytaruvchi nuqta va signal qaytarmaydigan nuqta olinadi. Ya`ni vinchesterni ichida ma`lumot saqlovchi joy bo’lib alyuminiy qoplamali disklar xizmat qiladi. Ularni yuzasiga juda ignichga yozish kallakli golovka orqali ketma-ket chuqurchali va chuqurchali emas nuqtalar qo’yiladi. Ana shu nuqtachalar ketma-ketligi 0 va 1 larni berib ma`lumotlarni aks ettiradi. Ma`lumki 8 ta 0 va 1 ketma-ketligi 1 bayt. 1024 bayt- 1Kbayt. 1024 Kbayt- 1 Mbayt. 1024 Mbayt – 1 Gbayt. 1024 gbayt – 1 Terabayt ni tashkil qiladi. Lekin vinchester ishlab chiqarishda 1 Gbayt – 1000 Mbayt qilib olinadi. Shuning uchun masalan, 200 Gb = 186.2 Gb ga teng bo’lib qoladi. Boshqa xajmlarda ham shunday. Hozirda bir necha Terabayt o’lchovli vinchesterlar ham ishlab chiqarildi.
- 3Fizik o’lchami – bunda asosan vinchesterni alyuminiy diskini kattaligi olinadi. Ko’p xollarda oddiy Shaxsiy Kompyuterlar uchun mo’ljallangan vinchesterlarda va notebooklarda 3,5 va 2,5 dyumli disklar ishlatiladi. Bundan tashqari yana 1,8 dyumli, 1,3 dyumli, 1 dyum va 0,85 dyumlilarini ham ishlab chiqarishadi. Bunday diskli qattiq disklarga misol qilib USB orqali ulanadigan tashqi xotira qurilmalari (Tashqi vinchesterlar) ni keltirishimiz mumkin. 8 и 5,25 dyumlilarini esa hozirda ishlab chiqarish to’xtatilgan.
- 4Murojaat etish vaqti- yani golovkani kerakli joyga yetib borish vaqti va o’qish/yozishga kirishishi. Bu vaqt 2,5 dan 16 mikrosekundgacha bo’lishi mumkin.
- 5Disk silindirini aylanish vaqti - yani minutiga aylanishlar soni. Bu parametr murojaat etish vaqti va ma`lumot uzatish vaqtiga ham tasir etadi. Hozirda notebooklarda: 4200, 5400 va 7200 rpm 5400, 5900, 7200 и 10 000 ShKlarda va 10 000 – 15 000 katta serverlarda o’lchamlari bor.
- 6Ishonchliligi. – bu vinchesterni biror qismida xatolik yuz beradigan bo’lsa shuni aniqlash, diagnostika qilish qobiliyatidir. Ko’pchilik vintlarda bu kattalik S.M.A.R.T. texnologiyasi deb ham ataladi. Bu texnologiya vienchesterni xatoliklarini test qilishni o’z ichiga oladi. Masalan, sektorlardan birortasi zararlanib qolsa, uni o’rnini zararlanmagan boshqa sektorga almashtiradi.
- 7Sekundiga kiritish/ chiqarish operatsiyalari soni, yani vinchesterga yozish va undan o’qishlar uchun ketadigan vaqt, ma`lumotlarni o’qib olish yoki yozib qo’yish tezligi hisoblanadi. Bu ko’rsatkich 50 operatsiya/sekund dan 100 operatsiya/seekundgacha boradi.
- 8Energiya iste`moli.
- 9Zarbalarga bardoshliligi.
- 10Ma`lumot uzatish vaqti: asosan ikkiga bo’linadi:
-Diskni ichki zonasida : 44,2 dan 74,5 Мб/с gacha;
-Diskni tashqi zonasida: 60,0 dan 111,4 Мб/с gacha. - 11Bufer xajmi. Buffer xotira asosan o’rtadagi xotira xisoblanadi. Masalan diskga ma`lumot yozish kerak bo’lsa operativ xotiradan ma`lum miqdorda olinib, so’ng uni maydalab diskga yoziladi, yoki xuddi shunday tarzda uzatiladi. Ana shu olingan ma`lum miqdordagi ma`lumot buffer xotirada saqlanadi. Hozirda 8 dan 16 Mb gacha bo’lgan buffer xotirali vinchesterlar bor.
- Vinchesterni ishlab chiqaruvchi firmalar:
Fujitsu
Hitachi America, Ins
IBM
Quantum corporation
Segate technology, Inc
Maxtor corporation
Storage technology corporation
Western digital corporation
Samsung.
Namuna:
HDD Maxtor 250Gb SATA 7200 rpm 16 Mb buffer. marxamat ushbu keltirilgan vinchester parametrlarini nimani bildirishini birma bir tepadagilar bilan solishtirib chiqishingiz mumkin.
|
